Metoda projektów badawczych
Metoda projektów jest metodą nauczania, która daje szanse wyboru aktywności dzieciom na różnym poziomie rozwoju, uczy zastosowania nowo nabytej wiedzy w praktyce i dzielenia się informacjami z innymi a także uczy pracy zespołowej i pobudza do myślenia.
W pracy metodą projektów najbardziej wartościowe dla dzieci jest uczenie poprzez działanie, bezpośrednie doświadczanie. Dzieci muszą przeżyć daną sytuację, a nie tylko o niej posłuchać lub zobaczyć ją na planszy. Wybór tematu jest zależny od zainteresowań dzieci i odnosi się do ich doświadczeń życiowych, co jest najlepszym sposobem zdobywania wiedzy.
metoda projektów to pogłębione podejście do tematu o charakterze badawczym, które zwykle trwa kilka tygodni. Dzieci wspólnie z nauczycielem wybierają temat badań, planują miejsca zajęć terenowych oraz rozmowy z ekspertami również decydują o przebiegu projektu i jego zakończeniu. Nauczyciel nie musi decydować, w jakim kierunku pójdzie aktywność dzieci i co interesuje dzieci z zakresu danego tematu. Poprzez tę metodę uczą się poznawać świat wszystkimi zmysłami, rozwijają swoje zainteresowania, tworzą ciekawe prace plastyczne, techniczne. Dzieci bardzo lubią być badaczami, a końcowy efekt daje im dużo radości i satysfakcji z poznanej wiedzy.
Metoda Edyty Gruszczyk-Kolczyńskiej
Metoda ma na celu wspomaganie rozwoju umysłowego dzieci, zwłaszcza w zakresie kształtowania pojęć matematycznych. Najważniejsze w edukacji matematycznej są osobiste doświadczenia. Stanowią one budulec, z którego dziecko tworzy pojęcia i umiejętności, rozwija myślenie, hartuje dziecięcą odporność.
Treści kształcenia podzielone są na 14 bloków tematycznych:
- Orientacja przestrzenna.
- Rytmy i rytmiczna organizacja czasu.
- Przyczyna i skutek. Przewidywanie następstw.
- Kształtowanie umiejętności liczenia obiektów.
- Dodawanie i odejmowanie, rozdawanie i rozdzielanie po kilka.
- Klasyfikacja
- Pomaganie dzieciom uświadomienia sobie stałej liczby elementów w zbiorze, chociaż obserwują one zmiany sugerujące, że przedmiotów jest więcej lub mniej. Równoliczność. Przybliżanie dzieciom aspektu kardynalnego liczby.
- Ustawienie po kolei, numerowanie. Przybliżanie dzieciom aspektu porządkowego liczby.
- Długość: kształtowanie umiejętności mierzenia i pomaganie dzieciom w uświadomieniu sobie stałości długości.
- Intuicje geometryczne.
- Kształtowanie odporności emocjonalnej dzieci i zdolności do wysiłku intelektualnego.
- Pomaganie dzieciom w uświadomieniu sobie stałej ilości płynów, chociaż po przelaniu wydaje się, że jest więcej lub mniej.
Edukacja matematyczna metodą E. Gruszczyk-Kolczyńskiej sprzyja stymulowaniu uzdolnień matematycznych u dzieci i dobrze przygotowuje je do nauki matematyki w szkole.
Metoda ruchu rozwijającego Weroniki Sherborne
Podstawowymi założeniami metody Weroniki Sherborne jest rozwój dziecka poprzez ruch:
- świadomość własnego ciała i usprawnianie ruchowe
- świadomość przestrzeni i działania w niej
- dzielenie przestrzeni z innymi ludźmi i nawiązanie z nimi bliskiego kontaktu
Prowadzenie ćwiczeń tą metodą ma na celu stworzenie dziecku okazji do poznania własnego ciała, usprawnienia motoryki, poczucia własnej siły, sprawności i w związku z tym możliwości ruchowych. Dzięki temu dziecko zaczyna mieć zaufanie do siebie i zyskuje poczucie bezpieczeństwa. Podczas ćwiczeń uczestnik terapii poznaje przestrzeń, w której się znajduje, przestaje ona być dla niego groźna, czuje się bezpieczniej, staje się aktywny i przejawia większą inicjatywę.
Ćwiczenia odbywają się w parach lub w grupie, mogą w nich uczestniczyć rodzice (obecność rodzica lub terapeuty jest niezbędna, jeśli dziecko jest mniej sprawne ruchowo) lub rodzeństwo, co sprawia, że dziecko czuje się bezpiecznie i chętnie ćwiczy. Wiele ćwiczeń na zajęciach prowadzonych metodą Weroniki Sherborne stanowi dla dzieci dużą atrakcję i wesołą zabawę w grupie.
Metoda pedagogiki zabawy
Na zajęciach prowadzonych metodami pedagogiki zabawy obowiązują określone zasady:
– dobrowolności – decydowanie o swojej aktywności w atmosferze wolnej od nakazów; wychowawca jedynie zachęca, zaprasza do uczestnictwa w zabawie;
– wielopoziomowość komunikacji – świadome porozumiewanie się na poziomie werbalnym i niewerbalnym, rzeczowym (wymiana logicznych i prawdziwych informacji) i emocjonalnym (wyrażanie, odczuwanie, akceptowanie uczuć swoich i innych);
– unikanie rywalizacji – rezygnacja z podziału na zwycięzcę i przegranych, uczenie współpracy i współdziałania z innymi;
-różnorodność środków wyrazu – umożliwienie przekazywania treści i emocji poprzez -oddziaływanie na różne zmysły. Stosuje się podczas zajęć wszystkie media, ruch, dotyk, gest, taniec, malowanie, lepienie oraz pantomimę.
Wszystkie te zasady wzmacniają relacje w grupie, uczą wyrażania uczuć, budują zaufanie do prowadzącego i całej grupy.
Pedagogika zabawy prezentuje także szeroki wybór metod, których celem jest ożywienie kontaktów między ludźmi. Metody te likwidują lęk, obawę i strach , napięcie mięśni oraz napięcia psychiczne, angażują w działanie całą osobę wszystkie jej zmysły, wyzwalają twórczą aktywność, uczą współpracy z innymi.
Metoda C. Orffa
Celem metody jest rozwijanie u dzieci poczucia rytmu. Podobnie jak przy metodzie Labana, główny akcent podczas ćwiczeń opartych na łączeniu ze sobą ruchu, muzyki i słowa położony jest na innowację i kreatywność. Według twórcy tej metody muzyka wywodzi się ze słowa. Dlatego dzieci rytmizują słowa, poprzez układanie do nich melodii. Ćwiczący klaszczą, tupią, skaczą do muzyki, a także same tworzą muzykę przy pomocy instrumentów. Kastaniety, bongosy, kołatki, pudełka, grzechotki, talerze – wykorzystywane są instrumenty, którymi łatwo wystukiwać rytm. Orff zalecał również „instrumentalizowanie” ciała. Stąd tupanie, pstrykanie, stukanie.
Niezwykle ważna jest improwizacja ruchowa. To dziecko wymyśla ruch do muzyki. Dzięki temu oprócz nauki budowy dzieła muzycznego, przedszkolaki ćwiczą koordynację w sposób twórczy. Aktywność ruchową ilustrują często autorskie piosenki dzieci.
Metoda R. Labana
Metoda ta zwana jest także gimnastyką twórczą. Polega ona na nie na dokładnym powtarzaniu ruchów, a na innowacji i dowolności. Ćwiczenia powinny pozostawiać dziecku swobodę decyzji o wykonaniu ruchu, aby podkreślać jego indywidualizm. Aktywności ruchowej towarzyszy muzyczne tło, zajęcia prowadzone są w luźno ustawionej grupie, a pozycja wyjściowa dla dziecka jest dowolna.
Ćwiczenia tworzą pięć bloków tematycznych, których zadaniem jest zbudowanie świadomości własnego ciała, ciężaru i czasu, przestrzeni, rozwijanie płynności ruchu, a także adaptacja ruchów własnych do ruchów partnera lub grupy.
Przy tej metodzie niezwykle ważne są wszechstronność, stopniowanie trudności – to dziecko decyduje, czy jest w stanie zrobić dane ćwiczenie, a także naprzemienny wysiłek i rozluźnienie ciała.
Podczas zajęć dzieci naśladują zachowanie przedmiotów, na przykład lekkiej i ciężkiej piłki, udają zwierzęta, wykonują ruchy pantomimiczne czy wreszcie bawią się w lustro – jedno dziecko wykonuje ruchy drugiego.
Metoda Dobrego Startu M. Bogdanowicz
Celem metody jest jednoczesne usprawnienie czynności analizatorów: wzrokowego, słuchowego i kinestetyczno-ruchowego, kształcenie lateralizacji, orientacji w schemacie ciała i przestrzeni. W jej założeniach leży więc usprawnienie i koordynacja, czyli integrowanie funkcji wzrokowo-słuchowo-ruchowych, a także harmonizowanie wszystkich funkcji psychomotorycznych. Dzięki tej integracji dochodzi do wykształcenia prawidłowej orientacji czasowo-przestrzennej, możliwości wykonywania ruchów dowolnych, coraz lepiej zorganizowanych, zlokalizowanych w określonej przestrzeni i czasie. Metoda dobrego startu oprócz rozwijania percepcji, motoryki i integracji percepcyjno-motorycznej kształci też zdolność rozumienia i operowania symbolami abstrakcyjnymi, co ma szczególne znaczenie dla dzieci rozpoczynających naukę szkolną. Zespołowa forma prowadzenia zajęć ułatwia nawiązanie kontaktów społecznych i uczy współdziałania dzieci mające trudności w przystosowaniu się lub zaburzone emocjonalnie. Metoda dobrego startu ? ma za zadanie uzupełnienie stosowanych metod oddziaływania pedagogicznego. Ze względu na celowe i planowe ukierunkowanie ćwiczeń na usprawnienie czynności analizatorów i współdziałanie między nimi oraz ujęcie ich w cykl ćwiczeń o wzrastającym stopniu trudności ? zajęcia te szybciej i skuteczniej niż inne pozwalają osiągnąć postęp w rozwoju funkcji percepcyjno-motorycznych i ich integracji. Należy jednak zaznaczyć, że metoda oddziałuje też na inne funkcje psychiczne, sprzyjając rozwojowi wielu aspektów osobowości.
Metoda I. Majchrzak
Odimienna metoda nauki czytania należy do innowacyjnych projektów edukacyjnych, zatwierdzonych. Pozwala na wczesne kształcenie umiejętności czytania zarówno w aspekcie technicznym, jak i semantycznym. Kształcenie sztuki czytania z pełnym rozumieniem tekstu rozpoczyna się już z dziećmi trzyletnimi. Nauczyciel prowadząc zabawy i gry prowokuje dziecko do odkrywania na drodze samodzielnego rozumowania logiki alfabetycznego szyfru. Początkiem jest imię dziecka, które staje się słowem otwierającym świat pisma.
Metoda edukacji przez ruch D. Dziamskiej
Edukacja przez ruch to system form i metod kształcenia oraz terapii, który wykorzystuje naturalny, spontaniczny ruch organizmu. Człowiek rusza się, a więc przez ruch uaktywnia zmysły, dzięki którym poznaje otaczający świat. Celem ćwiczenia edukacji przez ruch jest aktywizowanie struktury pamięci długotrwałej,
a konkretnie jej trzech struktur:
- Pamięci proceduralnej (dziecko rusza się w każdym ćwiczeniu),
- Pamięci zdarzenia, epizodycznej (przeżycia emocjonalne danego ćwiczenia – dźwięki, muzyka, rytm),
- Wiedzy (efekt ćwiczenia, np. praca plastyczna staje się punktem wyjścia do realizacji innych treści). Każde zajęcie prowadzone omawianą metodą zawiera kolejne etapy:
- ćwiczenia o charakterze graficznym lub manipulacyjnym – rytmicznie wykonywane przy optymalnym ruchu ciała,
- swobodne działanie z wykorzystaniem różnych technik plastycznych, prowadzące do powstania karty pracy,
- zestawienie indywidualnych kart pracy w kartę zespołową, swobodna rozmowa na jej temat,
- wykorzystanie powstałej karty pracy do przemyślanej analizy, dzięki której można zaplanować kolejne formy działania dzieci podczas zajęć.
Podczas zajęć wykorzystywane są trzy podstawowe formy aktywności dzieci:
- Ćwiczenie – doskonali poszczególne funkcje organizmu, np. kreślenie, tupanie, skakanie,
- Zabawę – zawiera kilka ćwiczyć, np. w zabawie „Deszcz nad miastem” dzieci chodzą wokół stołu, kreślą rytmicznie krople ręką lewą i prawą,
- Grę – składa się z kilku ćwiczeń wg określonych zasad (np. ograniczenie czasu ich wykonywania).
Wiatrak matematyczny
Wiatrak matematyczny jest innowacyjną metodą oraz pomocą dydaktyczną. Uczy matematyki poprzez zabawę, wspierając wychowanie umysłowe dzieci.
Podczas zabaw matematycznych z wykorzystaniem Wiatraka uczymy orientacji w schemacie własnego ciała i przestrzeni, rytmów, kodowania, konstruowania gier. Kształtujemy umiejętności liczenia, dodawania, odejmowania, mierzenia. Wprowadzamy w świat pojęć geometrycznych. Ćwiczymy również koordynację, równowagę oraz sprawność manualną uczestników. Łączymy bodźce wzrokowe, dotykowe i ruch. Takie aktywne metody doświadczania matematyki idealnie sprawdzają się zarówno w małych, jak i dużych grupach przedszkolnych.
Istotnym walorem Wiatraka jest połączenie edukacji matematycznej dzieci z różnorodnymi zabawami ruchowymi, które możemy realizować zarówno w sali przedszkolnej jak i w plenerze.
Wielobarwny Wiatrak dostarcza wrażeń na kilku poziomach: pobudza wyobraźnię, buduje emocje, wyzwala energię. Uczy współpracy i działania w grupie. Jest metodą wyrażania własnej ekspresji i odreagowania napięć, a przede wszystkim świetną zabawą. Sprawia, że matematyka jest prosta!
Drama
Jest metodą uczenia aktywnej twórczości oraz doskonalenia umiejętności współpracy z innymi ludźmi oraz wielu innych umiejętności interpersonalnych, społecznych. Drama wykorzystuje spontaniczną, właściwą naturze człowieka, ekspresję aktorską oraz skłonność do naśladownictwa i zabawy. Może być zarówno metodą samodzielną, wychowawczą, służącą rozwijaniu osobowości dzieci, jak i pomocniczą, dydaktyczną, wykorzystywaną na zajęciach artystycznych, takich jak plastyka i muzyka.
Metoda Knillów
Stosowana jest jako metoda wspomagająca terapię dla osób ze spektrum autyzmu np. w przedszkolach terapeutycznych. Dzieci mogą uczestniczyć w zajęciach metodą Knillów kilka razy w tygodniu lub codziennie.
Zajęcia uzupełniają podstawową terapię, pomagają dziecku nabywać:
- poczucia bezpieczeństwa,
- świadomości własnego ciała,
- wrażliwości na wzajemnie wysyłane sygnały,
- nawiązywać kontakt i komunikować się,
- podejmować aktywność.